Pojawiają się co jakiś czas pytania czy i jak zweryfikować instruktora? U jakiego instruktora zrobić kurs?
Tego typu wątpliwości to typowy problem przed jakim stają osoby zainteresowane nauką wspinania.
Generalnie sytuacja jest taka, że możemy w Polsce instruktorów wspinaczki podzielić na trzy kategorie:
-
Instruktorzy Polskiego Związku Alpinizmu (PZA)
-
Instruktorzy Sportu (IS)
-
Instruktorzy Rekreacji Ruchowej (IRR)
Z tego grona tylko instruktorzy PZA podlegają stałej weryfikacji i ich uprawnienia nie są dożywotne. Mają oni obowiązek udziału w okresowych unifikacjach.
Instruktorzy sportu i rekreacji, nie podlegają żadnej kontroli i nadzorowi w ich pracy szkoleniowej. Oczywiście ktoś odpowie, że weryfikuje rynek, tak ale jakie on stosuje procedury?
Nie chcę tu generalizować, ale należy ostrożnie podchodzić do instruktorów sportu, a szczególnie rekreacji ruchowej.
Uzyskanie uprawnień instruktora PZA jest procesem długim, weryfikacja kandydatów następuje na kilku poziomach najpierw w klubie macierzystym (opinia środowiskowa wspinaczkowego a tam go najlepiej znają), potem sito eliminacji wstępnej - kwalifikacja na kurs, zaliczenie wszystkich etapów samego kursu (ok.1,5 roku) i przejście trzech staży szkoleniowych. W sumie procedura długotrwała i nie najprostsza. Efektem jest to, że osoby które w końcu uzyskają uprawnienia PZA gwarantują najwyższy poziom merytoryczny.
Uzyskanie uprawnień instruktora PZA to nie koniec drogi, bo potem jak pisałem jeszcze trzeba te uprawnienia regularnie weryfikować.
Co do instruktorów sportu ze spec. wspinaczka spotkamy się zaś (niejednokrotnie!) z sytuacjami, że szkoły wspinania otwierały osoby które rok, dwa wcześniej robiły kursy podstawowy dla początkujących! W necie potem ktoś taki ogłaszał: Super Mega Szkoła Wspinaczki gwarantujemy DUŻE DOŚWIADCZENIE!
Raz czy drugi rozmawiałem z taką osobą czy to uczciwe tak pisać? Odpowiedź padała następująca: "Bo jak tak nie napiszę, to nikt do mnie nie przyjdzie się szkolić". Tak racja, nie przyjdzie, ale to jest po prostu nieuczciwe.
Jeszcze gorzej jest z instruktorami rekreacji ruchowej, bo tryb nadawania takiego tytułu nie jest w żaden sposób normowany. W necie można znaleźć wiele ofert typu Kursy Instruktorskie On Line - zapłać 500 jutro dostaniesz dyplom instruktora. Brzmi jak żart ? Ale to niestety prawda.
Wspinanie opiera się na zaufaniu, zaufaniu do sprzętu i zaufaniu do partnera, zaufanie w tym wypadku opiera się na słowie. Skoro ktoś mówi, że mnie asekuruje, że mogę iść, to mu ufam i wierzę, że tak jest. W wypadku takiego instruktora też więc zakładam, że to co napisał na stronie www jest prawdą, a przecież w tym wypadku widzimy, że niestety nie tak do końca. Taki osobnik sam przecież by takiego instruktora nie wybrał, to oczywiste.
I w tym właśnie jest pies pogrzebany, w wiarygodności. Jest wielu dobrych instruktorów wspinaczki sportowej (bez licencji PZA), tylko właśnie fakt, że nie podlegają żadnej weryfikacji jest ich słabością, dlatego najlepsi z nich starają się jednak uzyskać licencje PZA.
Kryteria kwalifikacji na kursy instruktorów IS i IRR są często tak niskie, że są do spełnienia już przez wybijających się kursantów po 6 dniach kursu podstawowego i nie ma żadnych formalnych ograniczeń ich udziału w takim kursie!
Podsumowując zanim podejmiecie decyzję gdzie, u kogo robicie kurs, zawsze zadajcie trzy pytania:
- kto konkretnie Was będzie szkolił (imię, nazwisko), bo to nie jest wcale takie oczywiste (bo niektóre szkoły firmuje ktoś, a szkoli ktoś inny)
- jakie ma uprawnienia (konkretnie typ, nr), kiedy zrobione (najlepiej PZA, zaś instruktorów IRR omijajcie raczej z daleka)
- jakie ma doświadczenie wspinaczkowe i szkoleniowe (sugeruję by poza posiadaniem uprawnień szkoleniowych, był członkiem Klubu Wysokogórskiego z minimum 10 letnim stażem, te dane możecie zweryfikować wtedy jednym telefonem)
To da Wam dopiero prawdziwy obraz sytuacji i pomoże podjąć właściwą decyzję. Nie ulega przecież wątpliwości, że lepiej mieć sprawdzonego, doświadczonego instruktora a nie kogoś kto tylko się takim nazywa.
POLSKIE PRAWO NIE ZABRANIA SZKOLIĆ OSOBOM BEZ ŻADNYCH UPRAWNIEŃ! POSIADANIE STRONY INTERNETOWEJ O NAZWIE "SZKOŁA TOP X superCLIMB ETC." NIE JEST RÓWNOZNACZNE Z POSIADANIEM UPRAWNIEŃ PRZEZ TAKĄ OSOBĘ.
Wspinanie to naprawdę fajna sprawa, ale zabierajcie się za nie z głową, bo wspinanie błędów nie wybacza.
Pozdrawiam i życzę dobrego wyboru.
Krzysztof Wróbel
Licencjonowany Instruktor PZA (lic. nr 366) , uprawnienia państwowe (IS 182/K/2002), ponad 40 lat doświadczenia wspinaczkowego, autor nowych dróg, licencjonowany sędzia wspinaczki sportowej PZA, ekiper PZA, autor przewodnika wspinaczkowego, organizator 5 edycji zawodów Pucharu Polski we Wspinaczce Sportowej oraz kilkunastu edycji zawodów wspinaczkowych dla dzieci, organizator kilkudziesięciu obozów wspinaczkowych za granicą i obozów dla dzieci w kraju, od 1982 roku związany z Klubem Wysokogórskim Gliwice, od 20 lat prowadzi jedną z najpopularniejszych w kraju szkół wspinaczki ABC WSPINANIA.
